Tổng quan về biến đổi khí hậu và sự cấp thiết của các hiệp định và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu không chỉ là một vấn đề môi trường mà còn là thách thức toàn cầu, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của đời sống kinh tế, xã hội và an ninh quốc gia. Từ những trận bão mạnh mẽ hơn đến hạn hán kéo dài, những hiện tượng này đã khiến hàng triệu người mất nhà cửa, làm suy giảm nông nghiệp, và đặt gánh nặng lớn lên các hệ thống y tế và kinh tế. Để đối phó với thách thức này, cộng đồng quốc tế đã cùng nhau đàm phán và ký kết các hiệp định và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu lên toàn cầu.

Các hiệp định và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu

Hiệp định Paris (2015) và sự thay đổi cách tiếp cận toàn cầu

Hiệp định Paris được thông qua tại Hội nghị lần thứ 21 của Các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP21) vào tháng 12 năm 2015, đánh dấu một bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu để kiểm soát biến đổi khí hậu. Không giống như Nghị định thư Kyoto, Hiệp định Paris áp dụng cho tất cả các quốc gia, cả phát triển lẫn đang phát triển, yêu cầu họ đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính (KNK).

Hiệp định Paris đặt ra mục tiêu giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C so với mức tiền công nghiệp, đồng thời nỗ lực hạn chế mức tăng này ở mức 1,5°C. Đây là một mục tiêu tham vọng, bởi một nghiên cứu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) đã chỉ ra rằng nếu xu hướng phát thải hiện tại tiếp tục, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng thêm 3-4°C vào cuối thế kỷ này.

Mỗi quốc gia tham gia Hiệp định Paris phải đệ trình và thực hiện các kế hoạch đóng góp do quốc gia tự quyết (NDCs), trong đó nêu rõ mục tiêu giảm phát thải KNK và các biện pháp cụ thể để đạt được mục tiêu đó. Đáng chú ý, các quốc gia phải cập nhật NDCs của mình mỗi 5 năm, với cam kết sẽ nâng cao mức độ tham vọng.

Các nước phát triển cam kết cung cấp 100 tỷ USD mỗi năm đến năm 2020 để hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, theo báo cáo của Ủy ban Liên Hợp Quốc, số tiền này chưa được thực hiện đầy đủ, và các nước phát triển vẫn cần nỗ lực hơn để đạt được mục tiêu tài chính này.

Nghị định thư Kyoto (1997): Bước đầu tiên trong hành trình giảm phát thải toàn cầu

Nghị định thư Kyoto được thông qua vào năm 1997 tại Hội nghị lần thứ 3 của các bên tham gia UNFCCC (COP3), là hiệp định quốc tế đầu tiên đặt ra các mục tiêu ràng buộc pháp lý về việc giảm phát thải khí nhà kính đối với các nước công nghiệp.

Nghị định thư yêu cầu 37 quốc gia công nghiệp và Liên minh châu Âu giảm phát thải KNK trung bình khoảng 5% so với mức phát thải năm 1990, trong giai đoạn cam kết từ 2008 đến 2012. Mặc dù đây là bước tiến quan trọng, nghị định này bị chỉ trích vì không bao gồm các nước đang phát triển, nơi phát thải KNK đang tăng nhanh.

Nghị định thư Kyoto (1997): Bước đầu tiên trong hành trình giảm phát thải toàn cầu

Nghị định thư Kyoto cũng thiết lập các cơ chế linh hoạt như Cơ chế Phát triển Sạch (CDM), cho phép các nước phát triển đầu tư vào các dự án giảm phát thải ở các nước đang phát triển và nhận lại các tín chỉ phát thải.

Các hiệp định và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu khác

Ngoài Hiệp định Paris và Nghị định thư Kyoto, còn nhiều hiệp định và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu khác có vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống lại nóng lên toàn cầu:

- Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC): Được thông qua tại Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất Rio de Janeiro năm 1992, UNFCCC là nền tảng của tất cả các hiệp định về biến đổi khí hậu sau này. Công ước này khẳng định rằng các quốc gia có trách nhiệm chung nhưng có phân biệt trong việc đối phó với biến đổi khí hậu, nghĩa là các nước phát triển phải dẫn đầu trong việc giảm phát thải KNK.

- Thỏa thuận của Liên hợp quốc về đa dạng sinh học ngoài phạm vi quyền tài phán quốc gia hay Thỏa thuận BBNJ (High Seas Treaty): Được thông qua vào năm 2023, hiệp ước này tập trung vào bảo vệ đại dương và hệ sinh thái biển khỏi tác động của biến đổi khí hậu. Đây là nỗ lực quốc tế nhằm bảo vệ các khu vực biển quốc tế, nơi có vai trò quan trọng trong việc hấp thụ CO2 và điều tiết khí hậu toàn cầu.

Cam kết về biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Việt Nam, một quốc gia có đường bờ biển dài và phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp, là một trong những nước dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu. Nhận thức được nguy cơ này, Việt Nam đã tích cực tham gia vào các hiệp định quốc tế và đưa ra nhiều cam kết nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

- Cam kết tại COP26 (2021): Tại Hội nghị COP26 ở Glasgow, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã công bố rằng Việt Nam cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đây là một cam kết mạnh mẽ, cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong việc tham gia nỗ lực toàn cầu chống lại biến đổi khí hậu.

- Kế hoạch NDC của Việt Nam: Việt Nam đã đệ trình kế hoạch đóng góp do quốc gia tự quyết (NDC) cập nhật vào năm 2020, trong đó đặt mục tiêu giảm 9% tổng lượng phát thải KNK vào năm 2030 so với kịch bản thông thường (BAU), và có thể tăng lên 27% nếu nhận được hỗ trợ quốc tế. Việt Nam cũng tập trung vào việc chuyển đổi năng lượng, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, và bảo vệ rừng.

- Luật Bảo vệ Môi trường (2020): Luật này đưa ra các quy định mới về kiểm soát phát thải KNK, phát triển năng lượng tái tạo và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng giúp Việt Nam thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.

Thực hiện cam kết về biến đổi khí hậu: Thách thức và cơ hội 

Dù đã có nhiều hiệp định và cam kết được ký kết, việc thực hiện các mục tiêu đề ra vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức:

- Thiếu hụt tài chính: Nhiều nước đang phát triển, bao gồm cả Việt Nam, vẫn đối mặt với khó khăn trong việc huy động tài chính để thực hiện các biện pháp giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ nhiều hơn từ các nước phát triển và các tổ chức quốc tế.

- Khả năng thích ứng: Mặc dù có các cam kết rõ ràng, việc thực hiện hiệu quả vẫn là một vấn đề lớn. Các quốc gia cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro và thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là trong các lĩnh vực như nông nghiệp, y tế và cơ sở hạ tầng.

- Cơ hội kinh tế xanh: Tuy nhiên, biến đổi khí hậu cũng tạo ra cơ hội mới cho phát triển kinh tế xanh và bền vững. Việc đầu tư vào năng lượng tái tạo, công nghệ sạch, và kinh tế tuần hoàn có thể giúp các quốc gia không chỉ giảm phát thải mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Các hiệp định và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu đóng vai trò quan trọng trong việc tập hợp nỗ lực toàn cầu để đối phó với một trong những thách thức lớn nhất của nhân loại. Với những cam kết mạnh mẽ từ các quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, cộng đồng quốc tế có thể đạt được những tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu đề ra, cần có sự hợp tác chặt chẽ, nguồn lực tài chính đủ mạnh và quyết tâm chính trị từ tất cả các bên tham gia.

THÔNG TIN LIÊN HỆ: 

Công ty TNHH Công nghệ BeevR

• Địa chỉ:

  • Văn phòng Hà Nội: 125 Hoàng Ngân, Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội

  • Hotline: 037.6869.366

• Email: connect@beevr.ai

• Website: https://ecocheck.ai/