9 bước tự thực hiện kiểm kê khí nhà kính doanh nghiệp cần biết

Kiểm kê khí nhà kính (KNK) là một quy trình quan trọng giúp doanh nghiệp đo lường lượng phát thải khí nhà kính trong hoạt động sản xuất và kinh doanh. Việc kiểm kê khí nhà kính không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật mà còn góp phần vào nỗ lực bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Theo quy định của Chính phủ, các doanh nghiệp thuộc QĐ 01/2022/QĐ-TTg phải nộp báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở lần đầu tiên trước ngày 31/03/2025. Báo cáo này bao gồm kết quả kiểm kê khí nhà kính năm 2024 của doanh nghiệp. Vậy liệu các doanh nghiệp đã nắm bắt được quy trình kiểm kê khí nhà kính do Chính phủ yêu cầu? Dưới đây là hướng dẫn chi tiết 9 bước thực hiện kiểm kê khí nhà kính mà doanh nghiệp cần biết. 

Vì sao doanh nghiệp cần thực hiện kiểm kê khí nhà kính?

Thực hiện kiểm kê khí nhà kính là một yêu cầu quan trọng đối với doanh nghiệp nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định về quản lý môi trường do nhà nước đề ra. Ngoài ra, việc này giúp doanh nghiệp hiểu rõ về mức độ phát thải của mình, từ đó có thể chủ động lập kế hoạch và lộ trình giảm phát thải trong tương lai, hạn chế các rủi ro liên quan đến việc phát thải vượt tiêu chuẩn. Kiểm kê khí nhà kính còn mang lại lợi thế cạnh tranh, đặc biệt đối với các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Không những thế, việc tuân thủ các quy định về phát thải cũng góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế của doanh nghiệp trong mắt đối tác và khách hàng. Tại Hội nghị COP26, Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, càng làm nổi bật tầm quan trọng của việc kiểm kê khí nhà kính đối với mọi doanh nghiệp.

Cơ sở pháp lý để thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Các quy định và hướng dẫn pháp lý quan trọng đối với việc kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam bao gồm:

- Nghị định 06/2022/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn.

- Quyết định 01/2022/QĐ-TTg về danh mục các lĩnh vực và cơ sở phát thải khí nhà kính cần thực hiện kiểm kê, được ban hành bởi Thủ tướng Chính phủ.

- Quyết định 896/QĐ-TTg ngày 26/7/2022 phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050.

- Thông tư 01/2022/TT-BTNMT quy định chi tiết về ứng phó với biến đổi khí hậu theo Luật Bảo vệ môi trường.

- Thông tư 17/2022/TT-BTNMT quy định kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải và kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực quản lý chất thải.

- Quyết định 2626/QĐ-BTNMT ngày 10/10/2022 công bố danh mục hệ số phát thải phục vụ kiểm kê khí nhà kính.

- Công văn 1295/BTNMT-BĐKH năm 2023 triển khai các quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

- Công văn 1239/BCT-TKNL năm 2023 về báo cáo số liệu hoạt động phục vụ kiểm kê khí nhà kính trong ngành Công Thương cho các năm 2020 và 2022.

- Thông tư 38/2023/TT-BCT về kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải và kiểm kê khí nhà kính trong ngành Công Thương.

Các bước thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Bước 1: Xác định phương pháp kiểm kê khí nhà kính

Phương pháp kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực được dựa trên Hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính quốc gia phiên bản 2006 (gọi tắt là hướng dẫn IPCC 2006) và phiên bản hoàn thiện năm 2019 cho IPCC 2006 (gọi tắt là hướng dẫn IPCC 2019). Các phương pháp chi tiết cho từng lĩnh vực cụ thể được quy định tại Phụ lục I.1 Thông tư 17/2022/BTNMT.

Bước 2: Chọn hệ số phát thải khí nhà kính

Hệ số phát thải được áp dụng trong kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực sẽ được sử dụng từ danh mục hệ số phát thải do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành.

Bước 3: Thu thập dữ liệu kiểm kê khí nhà kính

Dữ liệu hoạt động cho kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực tham khảo từ hướng dẫn IPCC 2006 và IPCC 2019. Nguồn dữ liệu được thu thập từ Tổng cục Thống kê và các cơ quan liên quan từ trung ương đến địa phương. Quy trình và biểu mẫu thu thập dữ liệu được thực hiện theo quy định tại Phụ lục I.2 Thông tư 17/2022/BTNMT.

Bước 4: Tính toán lượng phát thải khí nhà kính

Quá trình tính toán lượng phát thải khí nhà kính cấp lĩnh vực dựa trên các phương pháp đã lựa chọn ở Bước 1. Kết quả kiểm kê được tổng hợp từ các biểu mẫu liên quan đến số liệu hoạt động, hệ số phát thải, và hệ số nóng lên toàn cầu cho các nguồn phát thải trong lĩnh vực quản lý chất thải.

Bước 5: Kiểm tra chất lượng kiểm kê khí nhà kính

Quy trình kiểm tra chất lượng kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực quản lý chất thải được thực hiện dựa trên hướng dẫn IPCC 2006 và IPCC 2019. Các hoạt động kiểm tra bao gồm: kiểm tra tính đầy đủ và chính xác của số liệu, kiểm tra các giả định và tiêu chuẩn khi chọn số liệu hoạt động, hệ số phát thải, kiểm tra lỗi nhập liệu, và kiểm tra sự liên tục của số liệu.

Bước 6: Đảm bảo chất lượng kiểm kê khí nhà kính

Quy trình đảm bảo chất lượng kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực quản lý chất thải được thực hiện theo hướng dẫn IPCC 2006 và IPCC 2019. Hoạt động này do các cơ quan không tham gia trực tiếp vào quá trình kiểm kê khí nhà kính thực hiện, nhằm đảm bảo tính minh bạch và khách quan.

Bước 7: Đánh giá độ không chắc chắn trong kiểm kê khí nhà kính

Đánh giá độ không chắc chắn của kết quả kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực được thực hiện theo hướng dẫn IPCC 2006 và IPCC 2019. Quy trình này bao gồm xác định độ không chắc chắn của số liệu hoạt động, hệ số phát thải, và kết quả tính toán, từ đó xây dựng bảng tổng hợp độ không chắc chắn của kiểm kê khí nhà kính.

Bước 8: Tính toán lại kết quả kiểm kê khí nhà kính

Kết quả kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực có thể được tính toán lại trong các trường hợp như phát hiện sai sót trong tính toán hoặc có sự thay đổi về phương pháp định lượng, số liệu hoạt động hoặc hệ số phát thải.

Bước 9: Xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính

Báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực được lập theo Mẫu số 04, Phụ lục II của Nghị định 06/2022/NĐ-CP, quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone. Thông tin chi tiết có thể tham khảo tại Thông tư 17/2022/BTNMT, có hiệu lực từ ngày 15/2/2023.

Thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo quy trình 9 bước không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý tốt hơn lượng phát thải mà còn đặt nền tảng cho các chiến lược giảm thiểu tác động môi trường và phát triển bền vững. Bằng cách nắm vững từng bước trong quy trình này, doanh nghiệp sẽ có thể đóng góp tích cực vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và xây dựng một tương lai xanh hơn.