Nóng lên toàn cầu: Nguồn gốc của siêu bão Yagi
Siêu bão Yagi (cơn bão số 3) hiện đang là cơn bão mạnh nhất trong vòng 30 năm qua tại Biển Đông. Vừa qua, cơn bão đã đổ bộ và càn quét Philippines, Trung Quốc, Việt Nam, mang theo sức tàn phá hết sức khủng khiếp. Sức công phá của cơn bão số 3 chính là minh chứng cho sức mạnh của những cơn bão do biến đổi khí hậu gây nên.
Siêu bão Yagi và hệ quả khôn lường
Các cụm từ như “hoang tàn, đổ nát, ngập lụt, cây đổ, la liệt…” đang xuất hiện liên tục trên các phương tiện truyền thông sau khi cơn bão số 3 quét qua miền Bắc nước ta, gây ra thiệt hại nghiêm trọng.
Cơn bão Yagi đã được xác nhận là siêu bão với sức gió lên tới cấp 16, giật cấp 17. Trước đây, các siêu bão thường hình thành ở vùng biển Tây Bắc Thái Bình Dương rồi di chuyển vào biển Đông và suy yếu dần, nhưng Yagi lại là một trường hợp hiếm hoi khi hình thành trực tiếp trên biển Đông.
Theo các chuyên gia khí tượng, Yagi là cơn bão mạnh nhất trên biển Đông trong 30 năm qua. Với sức gió lên đến 240 km/giờ, Yagi đứng thứ hai trên thế giới về độ mạnh trong năm 2024, chỉ sau cơn bão Beryl ở Đại Tây Dương.
Tại Việt Nam, siêu bão Yagi đã ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh và thành phố ở khu vực Bắc Bộ, bao gồm Hải Phòng, Quảng Ninh, Nam Định, Thái Bình, Thanh Hóa, Ninh Bình và Hà Nội.
Rõ ràng, những cơn bão đang dần trở nên mạnh hơn. Các nhà khoa học Singapore và Mỹ mới đây đã chỉ ra rằng, khu vực Hải Phòng nước ta sẽ phải đối mặt với những cơn bão mạnh hơn, hình thành gần bờ biển hơn, và đặc biệt là ở lại trong đất liền lâu hơn.
Nóng lên toàn cầu đang khiến các cơn bão mạnh lên như thế nào?
Từ tháng 4/2023 đến tháng 6 năm nay, nhiệt độ bề mặt trung bình của các đại dương toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục, theo dữ liệu từ năm 1979. Các đại dương đã hấp thụ hơn 90% lượng nhiệt dư thừa trong hệ thống trái đất do hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Sự khởi đầu của hiện tượng El Niño, một mô hình khí hậu đối lập với La Niña, vào năm 2023 cũng đã góp phần làm nước biển ấm lên. Đại dương ấm không chỉ tạo ra điều kiện thuận lợi cho các cơn bão mà còn làm tan băng, dẫn đến nước biển dâng cao và suy yếu hoàn lưu đảo ngược kinh tuyến Đại Tây Dương – một hệ thống hải lưu quan trọng trong việc điều hòa khí hậu của hành tinh.
Cuối tháng 7/2024, cơn bão Gaemi đã đổ bộ vào Philippines, Đài Loan (Trung Quốc) và tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc), gây lũ lụt, lở đất, phá hủy nhiều công trình và khiến ít nhất 100 người thiệt mạng, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người. Gió mạnh lên tới 233 km/giờ đã làm chìm hai con tàu lớn và gây lũ lụt sâu ở Manila (Philippines).
Theo phân tích của các nhà nghiên cứu từ tổ chức WWA, hiện tượng nóng lên toàn cầu và việc đốt nhiên liệu hóa thạch đã làm tăng tốc độ của bão Gaemi khoảng 14km/h và lượng mưa lên tới 14%.
Kể từ năm 1900, số lượng các cơn bão mạnh như Gaemi ở Tây Bắc Thái Bình Dương đã tăng 30%, trong bối cảnh lượng khí thải carbon từ nhiên liệu hóa thạch vẫn gia tăng. Hàng trăm nghiên cứu cũng chỉ ra rằng biến đổi khí hậu đang dẫn đến các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng, cháy rừng, hạn hán, lũ lụt và bão lốc.
Tiến sĩ Ben Clarke, thuộc Đại học Hoàng gia London và là thành viên của nhóm WWA, nhận định: “Sự nóng lên do nhiên liệu hóa thạch đang mở ra một kỷ nguyên mới của những cơn bão lớn hơn và tàn khốc hơn. Chúng ta sẽ phải chứng kiến nhiều cơn bão tàn phá như Gaemi khi khí hậu ấm lên. Châu Á sẽ ngày càng trở nên nguy hiểm hơn với những cơn bão kiểu này cho đến khi nhiên liệu hóa thạch được thay thế bằng năng lượng tái tạo.”
Nếu các quốc gia trong khu vực không thực hiện các biện pháp mạnh mẽ và có trách nhiệm để đối phó với biến đổi khí hậu, họ sẽ phải gánh chịu nhiều thiệt hại hơn từ sức công phá khủng khiếp của những cơn bão.
Đây là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ để các doanh nghiệp và tổ chức nhanh chóng bắt tay vào công cuộc giảm thiểu phát thải. Sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan và bão lũ khốc liệt không chỉ gây thiệt hại to lớn mà còn cho thấy sự cấp bách trong việc hành động để bảo vệ môi trường. Các doanh nghiệp cần phải xem xét và điều chỉnh các hoạt động của mình để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, góp phần vào nỗ lực toàn cầu nhằm đối phó với biến đổi khí hậu và xây dựng một tương lai bền vững.
Cùng EcoCheck chung tay hành động ngay hôm nay để đảm bảo một tương lai an toàn và bền vững cho tất cả!
