Tín chỉ carbon: Cơ hội hay gánh nặng cho doanh nghiệp?

Tín chỉ carbon đang dần trở thành một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp cân bằng giữa phát triển kinh tế và giảm thiểu tác động môi trường. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng hiểu rõ về cách hoạt động và tiềm năng của thị trường này. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu tín chỉ carbon là gì, cách thức vận hành, phân loại, cũng như lợi ích và rủi ro khi tham gia thị trường. Đồng thời, chúng ta sẽ đánh giá triển vọng của thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam, những thách thức cần vượt qua và cách doanh nghiệp có thể tận dụng hiệu quả công cụ này trong hành trình hướng đến Net-Zero.

Tín chỉ carbon là gì? 

Tín chỉ carbon (Carbon Credit) là giấy chứng nhận đại diện cho một tấn CO₂ hoặc khí nhà kính tương đương được giảm phát thải hoặc loại bỏ khỏi khí quyển. Chúng giúp doanh nghiệp bù đắp lượng phát thải bằng cách đầu tư vào các dự án xanh. Khi lượng khí thải vượt quá giới hạn, doanh nghiệp sẽ phải chi trả cho các tín dụng bổ sung. Ngược lại, nếu giảm khí thải thành công, họ có thể kiếm lợi nhuận từ việc chuyển nhượng tín dụng dư thừa.

Các loại tín chỉ carbon

Hiện nay, thị trường có hai loại tín chỉ carbon chính:

1. Tín chỉ carbon tuân thủ (Compliance Carbon Credits)
   • Được giao dịch trên các thị trường bắt buộc như EU ETS (Hệ thống mua bán khí thải của EU), CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon).
   • Doanh nghiệp buộc phải mua để tuân thủ quy định pháp luật.
2. Tín chỉ carbon tự nguyện (Voluntary Carbon Credits)
   • Doanh nghiệp có thể mua để thể hiện trách nhiệm môi trường hoặc đạt mục tiêu Net-Zero.

   • Được cung cấp bởi các tổ chức như Verra, Gold Standard.

     

      

Lợi ích và rủi ro: Khi nào doanh nghiệp nên mua tín chỉ carbon?

Dự báo xu hướng: Tín chỉ carbon tại Việt Nam có khả thi không?

Việt Nam đang từng bước phát triển thị trường tín chỉ carbon với các chính sách khuyến khích doanh nghiệp tham gia. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ năm 2028, Việt Nam sẽ chính thức triển khai hệ thống mua bán phát thải khí nhà kính nhằm giảm phát thải theo cam kết tại COP26. Tuy nhiên, để thị trường này hoạt động hiệu quả, cần giải quyết nhiều thách thức như:

• Khung pháp lý chưa hoàn chỉnh: Hiện tại, các quy định về tín chỉ carbon còn chưa đồng bộ, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn khi tham gia.
• Nhu cầu chưa cao: Doanh nghiệp trong nước chưa thực sự nhận thấy áp lực lớn từ các quy định về phát thải.
• Minh bạch và tiêu chuẩn hóa: Để thị trường vận hành tốt, cần có cơ chế giám sát rõ ràng, tránh tình trạng tín chỉ carbon kém chất lượng hoặc bị thao túng giá.
• Khả năng cạnh tranh: Nếu không có cơ chế hỗ trợ hợp lý, doanh nghiệp Việt Nam có thể gặp bất lợi khi phải cạnh tranh với các thị trường quốc tế đã phát triển mạnh trong lĩnh vực này.

Theo các chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Môi trường và Phát triển Bền vững và GS. John Smith (Đại học Stanford), giá tín chỉ carbon sẽ tiếp tục tăng do áp lực giảm phát thải từ các quốc gia phát triển và các chính sách thương mại xanh. Trong bối cảnh đó, các tập đoàn lớn như Vinamilk, Vingroup và các doanh nghiệp xuất khẩu đang từng bước triển khai chiến lược giảm phát thải để đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Một số doanh nghiệp đã thử nghiệm việc mua bán tín chỉ carbon trên thị trường tự nguyện, tuy nhiên khối lượng giao dịch còn hạn chế do thiếu quy định rõ ràng và hệ thống đo lường đáng tin cậy.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tích hợp kiểm kê khí nhà kính vào chiến lược kinh doanh, từ đó tối ưu hóa việc mua bán tín chỉ carbon thay vì chỉ xem đây là giải pháp tình thế tuân thủ quy định pháp lý.

Kết luận

Tín chỉ carbon có thể là cơ hội lớn nếu doanh nghiệp biết tận dụng đúng cách, nhưng cũng có thể trở thành gánh nặng tài chính nếu không có chiến lược phù hợp. Để đạt Net-Zero, doanh nghiệp không chỉ nên phụ thuộc vào tín chỉ carbon mà còn cần tối ưu hóa hiệu suất năng lượng, kiểm kê khí nhà kính và đầu tư vào công nghệ sạch. Tuy nhiên, để tận dụng tín chỉ carbon hiệu quả, doanh nghiệp cần có dữ liệu phát thải chính xác và minh bạch. Đây chính là lúc EcoCheck trở thành trợ thủ đắc lực. EcoCheck – phần mềm kiểm kê khí nhà kính tự động, giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ quy định, tối ưu chi phí và đưa ra chiến lược Net-Zero thông minh.

Thông tin liên hệ: Công ty TNHH Công nghệ BeevR

Địa chỉ: (Văn phòng Hà Nội) 125 Hoàng Ngân, Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội

Hotline: 037.6869.366

Email: connect@beevr.ai

Website: https://ecocheck.ai/  

Facebook group: https://www.facebook.com/groups/congdongkiemkekhinhakinhvietnam

Facebook fanpage: https://www.facebook.com/BeevRTechnologies