Các giải pháp & lộ trình xây dựng kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính: Hướng tới một tương lai xanh

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng, việc giảm phát thải khí nhà kính (KNK) trở thành nhiệm vụ cấp bách. Khí nhà kính, chủ yếu là carbon dioxide (CO2), methane (CH4), và nitrous oxide (N2O), đóng góp vào hiệu ứng nhà kính và làm tăng nhiệt độ toàn cầu. Để đối phó với thách thức này, cần triển khai các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính đồng bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là những giải pháp chính trong từng lĩnh vực và các bước xây dựng kế hoạch giảm phát:

>>> Xem thêm: Các khí gây hiệu ứng nhà kính

Đối tượng nào cần xây dựng kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính?

Dựa trên Nghị định 06/2022/NĐ-CP, các doanh nghiệp tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE/năm trở lên bắt buộc phải xây dựng và nộp kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính. Đáng chú ý, Quyết định 13/2024/QĐ-TTg chỉ rõ 06 lĩnh vực trọng điểm cần khẩn trương hoàn thành kế hoạch giảm nhẹ phát thải KNK giai đoạn 2026-2030, với thời hạn nộp hồ sơ là trước ngày 31/12/2025. 

Các lĩnh vực này bao gồm năng lượng, giao thông vận tải, xây dựng, các quá trình công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp và sử dụng đất, cùng với quản lý chất thải.

Như vậy, các doanh nghiệp hoạt động trong hoặc liên quan mật thiết đến 06 lĩnh vực này, đồng thời đáp ứng ngưỡng tiêu thụ năng lượng, cần đặc biệt lưu ý và ưu tiên triển khai việc lập kế hoạch giảm phát thải để đảm bảo tuân thủ quy định và đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải quốc gia.

>>> Xem thêm: Danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì khi lập kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính

Để chuẩn bị cho việc xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính theo Mẫu số 02 Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp cần thu thập và phân tích các thông tin sau một cách hệ thống:

• Kết quả kiểm kê KNK năm gần nhất: Cần đảm bảo số liệu kiểm kê đầy đủ, chính xác và tuân thủ các quy định hiện hành, làm cơ sở để xác định lượng phát thải hiện tại.
• Mức phát thải KNK dự kiến (nếu không có biện pháp giảm nhẹ): Phân tích xu hướng phát triển, dự báo sản lượng, công suất để ước tính lượng phát thải tiềm năng trong giai đoạn 2026-2030 nếu không có sự can thiệp.
• Mục tiêu giảm nhẹ phát thải theo từng năm (2026-2030): Thiết lập các mục tiêu cụ thể, có thể đo lường, đạt được, phù hợp và có thời hạn (SMART) cho từng năm trong giai đoạn kế hoạch.
• Các biện pháp giảm nhẹ phát thải tiềm năng:
  • Nghiên cứu và đánh giá các công nghệ, giải pháp hiện có.
  • Xem xét tính khả thi về mặt kỹ thuật, kinh tế và nguồn lực thực hiện của từng biện pháp.
  • Lựa chọn các biện pháp phù hợp nhất với đặc thù hoạt động của doanh nghiệp.
• Phương án theo dõi và giám sát: Xây dựng quy trình, chỉ số và công cụ để theo dõi việc triển khai các biện pháp giảm nhẹ và đánh giá hiệu quả giảm phát thải theo thời gian.
• Nắm rõ quy định về sửa đổi, bổ sung kế hoạch: Cập nhật các quy định pháp luật liên quan đến việc điều chỉnh kế hoạch khi có thay đổi về quy mô, công nghệ hoặc theo yêu cầu của cơ quan quản lý.

>>> Xem thêm: 9 bước quy trình thực hiện kiểm kê khí nhà kính doanh nghiệp cần biết

Lộ Trình Theo Quy Định & Các Biện Pháp Giảm Phát Thải Khí Nhà Kính

Theo quy định tại Điều 7 của Nghị định 06/2022/NĐ-CP, lộ trình giảm phát thải khí nhà kính cho các cơ sở thuộc phạm vi điều chỉnh được thiết lập một cách cụ thể và theo từng giai đoạn như sau: 

• Giai đoạn chuẩn bị và triển khai ban đầu:
  • Các cơ sở thuộc đối tượng quy định có trách nhiệm cung cấp thông tin và số liệu hoạt động đầy đủ, chính xác để phục vụ công tác kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở.
  • Chủ động xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện cụ thể về công nghệ, nguồn lực và quy trình sản xuất của cơ sở.
• Giai đoạn thực hiện theo hạn ngạch (từ năm 2026 đến hết năm 2030):
  • Tiến hành kiểm kê khí nhà kính định kỳ theo quy định.
  • Xây dựng và thực hiện kế hoạch giảm nhẹ phát thải dựa trên hạn ngạch phát thải khí nhà kính được Bộ Tài nguyên và Môi trường phân bổ.
  • Được phép tham gia trao đổi, mua bán hạn ngạch phát thải khí nhà kính trên sàn giao dịch tín chỉ carbon.
  • Có quyền mua bán tín chỉ carbon trên sàn giao dịch tín chỉ carbon.
• Khuyến khích đối với các dự án đầu tư mới:
  • Ưu tiên áp dụng các công nghệ và quy trình sản xuất, cung cấp dịch vụ ít phát thải KNK.
  • Khuyến khích tham gia vào các cơ chế và phương thức hợp tác về giảm nhẹ phát thải KNK phù hợp với pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành Năng lượng

Chuyển đổi sang nguồn năng lượng tái tạo: Một trong những cách hiệu quả nhất để giảm phát thải khí nhà kính là chuyển đổi từ nguồn năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, và địa nhiệt. Những nguồn năng lượng này không phát thải CO2 trong quá trình sản xuất và sử dụng, giúp giảm lượng khí nhà kính trong khí quyển. 

Tăng cường hiệu quả năng lượng: Cải tiến công nghệ và áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng trong các cơ sở sản xuất, nhà máy, và các thiết bị tiêu thụ năng lượng. Việc nâng cấp hệ thống chiếu sáng, cách nhiệt và thiết bị tiết kiệm năng lượng giúp giảm tiêu thụ năng lượng và khí thải CO2.

Khuyến khích sử dụng năng lượng sạch: Các chính sách hỗ trợ và ưu đãi cho việc sử dụng năng lượng sạch như năng lượng mặt trời trên mái nhà hoặc lắp đặt các hệ thống pin mặt trời cũng góp phần làm giảm lượng khí nhà kính.

Giảm phát thải khí nhà kính ngành Năng lượng

Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành Công nghiệp

Cải tiến quy trình sản xuất: Công nghệ sạch và quy trình sản xuất hiệu quả giúp giảm phát thải khí nhà kính. Ví dụ, việc áp dụng công nghệ carbon capture and storage (CCS) để thu giữ và lưu trữ CO2 trước khi nó được thải ra môi trường có thể làm giảm lượng khí thải từ các nhà máy công nghiệp.

Tăng cường tái chế và sử dụng nguyên liệu tái chế: Áp dụng các phương pháp tái chế hiệu quả và sử dụng nguyên liệu tái chế giúp giảm nhu cầu khai thác nguyên liệu mới và giảm lượng khí thải từ sản xuất. Các nhà máy công nghiệp có thể áp dụng quy trình sản xuất xanh và sử dụng vật liệu thay thế để giảm tác động môi trường.

Quản lý chất thải công nghiệp: Sử dụng các công nghệ tiên tiến trong xử lý chất thải, chẳng hạn như các hệ thống xử lý khí thải và các phương pháp xử lý chất thải không gây ô nhiễm, để giảm phát thải khí nhà kính từ các hoạt động công nghiệp.

Giảm phát thải khí nhà kính ngành Công nghiệp

Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành Giao thông

Khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng: Việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng thay vì ô tô cá nhân giúp giảm lượng khí thải CO2 từ các phương tiện di chuyển. Các thành phố có thể đầu tư vào hệ thống giao thông công cộng hiệu quả và tiện lợi hơn.

Phát triển xe điện và xe hybrid: Xe điện và xe hybrid có mức phát thải khí nhà kính thấp hơn so với các loại xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Khuyến khích sử dụng xe điện thông qua các chính sách hỗ trợ, ưu đãi thuế và phát triển cơ sở hạ tầng sạc cũng là một giải pháp hiệu quả.

Tăng cường hiệu quả nhiên liệu: Áp dụng công nghệ tiết kiệm nhiên liệu và cải thiện hiệu suất của động cơ giúp giảm tiêu thụ nhiên liệu và lượng khí thải phát sinh từ các phương tiện giao thông.

Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành Nông nghiệp

Tăng cường quản lý đất đai và cây trồng: Áp dụng các phương pháp nông nghiệp bền vững như trồng cây che phủ, giảm bón phân hóa học, và quản lý nước hiệu quả giúp giảm lượng khí thải methane và nitrous oxide từ hoạt động nông nghiệp. 

Sử dụng công nghệ nông nghiệp thông minh: Các giải pháp công nghệ cao như hệ thống tưới tiêu thông minh, phân bón thông minh và quản lý dịch bệnh hiệu quả có thể làm giảm phát thải khí nhà kính và tối ưu hóa sản xuất nông nghiệp.

Phát triển các giải pháp sinh học: Sử dụng các kỹ thuật sinh học như xử lý chất thải nông nghiệp để tạo ra phân compost và năng lượng sinh học giúp giảm lượng khí nhà kính phát thải từ các hoạt động nông nghiệp.

Giảm phát thải khí nhà kính ngành Nông nghiệp

Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành Lâm nghiệp

Bảo vệ và phục hồi rừng: Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ CO2 từ khí quyển. Các chương trình bảo vệ và phục hồi rừng, như trồng rừng mới và duy trì diện tích rừng hiện có, giúp giảm lượng khí nhà kính và bảo vệ đa dạng sinh học.

Quản lý tài nguyên rừng bền vững: Khai thác rừng một cách bền vững, bao gồm việc áp dụng các kỹ thuật quản lý rừng hợp lý và giảm thiểu tác động tiêu cực, giúp bảo vệ hệ sinh thái rừng và giảm phát thải khí nhà kính.

Khuyến khích sử dụng sản phẩm gỗ bền vững: Sử dụng sản phẩm gỗ từ các nguồn bền vững và chứng nhận giúp giảm áp lực khai thác rừng và bảo vệ các khu rừng quan trọng.

Quản Lý Chất Thải

Tăng cường tái chế và giảm chất thải: Khuyến khích tái chế và giảm chất thải giúp hạn chế lượng khí methane phát sinh từ các bãi rác. Các chương trình phân loại chất thải và tái chế hiệu quả có thể giảm phát thải khí nhà kính.

Áp dụng công nghệ xử lý chất thải mới: Sử dụng các công nghệ tiên tiến trong quản lý chất thải, chẳng hạn như các hệ thống phân hủy sinh học và công nghệ xử lý khí thải, giúp giảm lượng khí nhà kính từ chất thải.

Giáo dục cộng đồng về quản lý chất thải: Tăng cường nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc giảm, tái chế và xử lý chất thải hiệu quả có thể thúc đẩy sự thay đổi hành vi và giảm phát thải khí nhà kính.

Các bước xây dựng Kế hoạch Giảm Phát Thải Khí Nhà Kính

Bước 1: Xác định phạm vi và mục tiêu của kế hoạch

Bước đầu tiên và vô cùng quan trọng trong quá trình xây dựng kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính là xác định rõ ràng phạm vi hoạt động mà kế hoạch sẽ bao trùm. Điều này có thể là toàn bộ tổ chức, một nhà máy, một quy trình sản xuất cụ thể, hoặc thậm chí là một chuỗi cung ứng.

Song song đó, cần thiết lập các mục tiêu cụ thể, có thể đo lường được, khả thi, liên quan và có thời hạn (nguyên tắc SMART). Mục tiêu này sẽ là kim chỉ nam cho toàn bộ quá trình xây dựng và thực hiện kế hoạch, đồng thời giúp đánh giá hiệu quả của các hành động giảm phát thải sau này.

Bước 2: Kiểm kê khí nhà kính

Bước quan trọng tiếp theo trong quá trình xây dựng kế hoạch giảm phát thải là tiến hành kiểm kê khí nhà kính.

Đây là quá trình thu thập dữ liệu một cách có hệ thống về tất cả các nguồn phát thải khí nhà kính trong phạm vi đã xác định ở bước trước. Việc này bao gồm việc xác định các loại khí nhà kính phát thải (ví dụ: CO2, CH4, N2O), lượng phát thải từ từng nguồn (ví dụ: đốt nhiên liệu, sử dụng điện, các quy trình công nghiệp), và tính toán tổng lượng phát thải.

Kết quả của quá trình kiểm kê này sẽ cung cấp bức tranh toàn diện về hiện trạng phát thải của tổ chức, từ đó làm cơ sở để phân tích, đánh giá và xây dựng các biện pháp giảm thiểu hiệu quả.

Bước 3: Phân tích và đánh giá các nguồn phát thải

Sau khi hoàn thành việc kiểm kê, bước tiếp theo là phân tích và đánh giá chi tiết các nguồn phát thải khí nhà kính đã được xác định.

Quá trình này bao gồm việc xác định các nguồn phát thải lớn nhất, đóng góp nhiều nhất vào tổng lượng phát thải của tổ chức. Đồng thời, cần đánh giá tiềm năng giảm phát thải của từng nguồn, xem xét các yếu tố như công nghệ hiện có, chi phí thực hiện các biện pháp giảm thiểu, và các tác động tiềm năng khác.

Việc phân tích và đánh giá kỹ lưỡng này sẽ giúp tổ chức tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực có khả năng mang lại hiệu quả giảm phát thải cao nhất.

>>> Xem thêm: Dịch vụ kiểm kê khí nhà kính Ecocheck

Bước 4: Xây dựng các biện pháp giảm phát thải

Dựa trên kết quả phân tích và đánh giá các nguồn phát thải, bước tiếp theo là xây dựng các biện pháp cụ thể để giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải.

Các biện pháp này có thể rất đa dạng, tùy thuộc vào đặc thù của từng tổ chức và ngành nghề. Ví dụ, trong lĩnh vực năng lượng, các biện pháp có thể bao gồm việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong sản xuất và vận hành. Trong ngành nông nghiệp, có thể áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, giảm thiểu sử dụng phân bón hóa học.

Việc lựa chọn các biện pháp cần cân nhắc kỹ lưỡng về tính khả thi về mặt kỹ thuật, chi phí đầu tư và vận hành, cũng như hiệu quả giảm phát thải dự kiến.

Bước 5: Lập kế hoạch hành động chi tiết

Sau khi đã xác định được các biện pháp giảm phát thải tiềm năng, chúng ta cần lập một kế hoạch hành động chi tiết để triển khai chúng.

Kế hoạch này cần cụ thể hóa từng hành động cần thực hiện, bao gồm thời gian bắt đầu và kết thúc, nguồn lực cần thiết (tài chính, nhân lực, vật tư), và đặc biệt là người chịu trách nhiệm cho việc thực hiện từng hành động.

Việc có một kế hoạch hành động rõ ràng sẽ giúp đảm bảo rằng các biện pháp giảm phát thải được triển khai một cách có hệ thống và hiệu quả, tránh tình trạng chung chung và thiếu trách nhiệm.

Bước 6: Thiết lập hệ thống theo dõi và đánh giá

Để đảm bảo kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính đạt được hiệu quả mong muốn, việc thiết lập một hệ thống theo dõi và đánh giá là vô cùng quan trọng.

Hệ thống này bao gồm việc xác định các chỉ số đo lường hiệu suất cụ thể (ví dụ: lượng khí thải giảm được, mức tiêu thụ năng lượng tiết kiệm), thiết lập quy trình thu thập, phân tích và báo cáo dữ liệu định kỳ.

Thông qua việc theo dõi và đánh giá liên tục, tổ chức có thể nắm bắt được tiến độ thực hiện kế hoạch, xác định những vấn đề phát sinh và có những điều chỉnh kịp thời để đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Thực hiện Kế hoạch Giảm Phát Thải Khí Nhà Kính

Sau khi đã có một kế hoạch hành động chi tiết, giai đoạn tiếp theo là triển khai các hoạt động đã được vạch ra. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận và cá nhân liên quan, đảm bảo rằng các nguồn lực cần thiết được phân bổ đúng mục đích và thời gian.

Việc triển khai có thể bao gồm việc đầu tư vào công nghệ mới, thay đổi quy trình làm việc, thực hiện các chương trình đào tạo nâng cao nhận thức, hoặc triển khai các biện pháp tiết kiệm năng lượng. Sự quyết tâm và cam kết thực hiện từ tất cả các cấp trong tổ chức là yếu tố then chốt để đảm bảo các hoạt động được triển khai một cách hiệu quả và đúng tiến độ.

Trong giai đoạn thực hiện kế hoạch giảm phát thải, việc theo dõi và giám sát sát sao tiến độ là vô cùng cần thiết. Điều này bao gồm việc thu thập dữ liệu thường xuyên về các chỉ số hiệu suất đã được thiết lập, so sánh với các mục tiêu đã đề ra, và đánh giá xem liệu các hoạt động có đang được thực hiện đúng kế hoạch hay không.

Việc giám sát chặt chẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề hoặc chậm trễ có thể xảy ra, từ đó có những biện pháp điều chỉnh kịp thời để đảm bảo kế hoạch đi đúng hướng và đạt được các mục tiêu giảm phát thải đã đề ra.

Kết Luận

Việc giảm phát thải khí nhà kính là một nhiệm vụ thiết yếu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Các giải pháp và kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính trong các lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, giao thông, nông nghiệp, lâm nghiệp và quản lý chất thải không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững.

Từng lĩnh vực đều có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu lượng khí nhà kính, và chỉ khi tất cả các lĩnh vực cùng chung tay, chúng ta mới có thể đạt được mục tiêu toàn cầu trong việc giảm thiểu biến đổi khí hậu. Hãy cùng hành động ngay hôm nay để xây dựng một thế giới xanh hơn và sạch hơn cho thế hệ hiện tại và tương lai!

EcoCheck là bộ giải pháp tiên phong kiểm kê khí nhà kính toàn diện tại Việt Nam, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu về kiểm kê theo quy định, nâng cao trách nhiệm doanh nghiệp và thu hút các nhà đầu tư quan tâm tới môi trường. 

Liên hệ để nhận tư vấn lộ trình kiểm kê và giảm phát thải khí nhà kính ngay hôm nay! 

THÔNG TIN LIÊN HỆ: 

Công ty TNHH Công nghệ BeevR

• Địa chỉ:

  • Văn phòng Hà Nội: 125 Hoàng Ngân, Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội

  • Hotline: 037.6869.366

• Email: connect@beevr.ai

• Website: https://ecocheck.ai/