Kiểm Kê Khí Nhà Kính Lĩnh Vực Năng Lượng: Danh Mục và Quy Trình

Theo Quyết định 01/2022/QĐ-TTg, năng lượng là một trong những lĩnh vực hàng đầu phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính (KNK). Việc kiểm kê không chỉ mang lại lợi ích quản lý phát thải mà còn góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và hướng dẫn chi tiết quy trình kiểm kê KNK cho lĩnh vực năng lượng.

Kiểm kê khí nhà kính lĩnh vực năng lượng

Lý Do Năng Lượng Phải Tiến Hành Kiểm Kê Khí Nhà Kính

Giảm phát thải KNK hiện nay là một trong những ưu tiên hàng đầu trên toàn cầu nhằm bảo vệ khí hậu và giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Theo thống kê năm 2013, lĩnh vực năng lượng tại Việt Nam đã phát thải khoảng 151,4 triệu tấn CO₂ tương đương, chiếm 51,6% tổng lượng phát thải quốc gia. Điều này khẳng định ngành năng lượng là nguồn phát thải lớn nhất nhưng đồng thời cũng có tiềm năng giảm phát thải đáng kể.

Dự báo đến năm 2030, nếu áp dụng các biện pháp phù hợp, lĩnh vực năng lượng có thể giảm phát thải lên tới 8,4% so với kịch bản phát triển thông thường (BAU). Do vậy, việc thực hiện kiểm kê phát thải không chỉ giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ ảnh hưởng môi trường mà còn tạo cơ hội tối ưu hóa chi phí và tăng năng lực cạnh tranh.

Danh Mục Cơ Sở Phải Kiểm Kê Khí Nhà Kính trong Ngành Năng Lượng

Căn cứ Nghị định 06/2022/NĐ-CP, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 01/2022/QĐ-TTg, xác định danh mục các cơ sở phát thải KNK phải thực hiện kiểm kê. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một danh mục chi tiết để quản lý và giám sát phát thải khí nhà kính trên quy mô quốc gia.

Các danh mục được phân chia theo từng lĩnh vực, cụ thể:

1. Danh mục lĩnh vực phải thực hiện kiểm kê KNK (Phụ lục I).
2. Danh mục các cơ sở thuộc ngành Công Thương (Phụ lục II).
3. Danh mục các cơ sở thuộc ngành Giao thông vận tải (Phụ lục III).
4. Danh mục các cơ sở thuộc ngành Xây dựng (Phụ lục IV).
5. Danh mục các cơ sở thuộc ngành Tài nguyên và môi trường (Phụ lục V).

Theo quy định, danh mục này sẽ được cập nhật định kỳ hai năm một lần, dựa trên báo cáo của các bộ ngành và UBND cấp tỉnh. Các cơ sở không thuộc danh mục được khuyến khích tự thực hiện kiểm kê để cải thiện hiệu suất và giảm phát thải trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Việc kiểm kê không chỉ mang tính bắt buộc đối với các cơ sở thuộc danh mục mà còn mở ra cơ hội cho các đơn vị chủ động giảm phát thải, đáp ứng yêu cầu của các đối tác quốc tế.

Quy Trình Kiểm Kê Khí Nhà Kính Lĩnh Vực Năng Lượng

Kiểm kê khí nhà kính là một quá trình phức tạp nhưng quan trọng để đo lường, quản lý và giảm thiểu phát thải. Dưới đây là các bước cơ bản để thực hiện kiểm kê KNK cho các cơ sở thuộc lĩnh vực năng lượng:

1. Xác Định Phương Pháp Kiểm Kê

Doanh nghiệp cần tuân thủ các hướng dẫn pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế, bao gồm:

• Luật Bảo vệ môi trường 2020 (số 72/2020/QH14).
• Nghị định 06/2022/NĐ-CP: Quy định giảm nhẹ phát thải KNK và bảo vệ tầng ô-dôn.
• Quyết định 01/2022/QĐ-TTg: Ban hành danh mục cơ sở phải kiểm kê KNK.
• ISO 14064-1:2011: Tiêu chuẩn định lượng và báo cáo phát thải.

Phương pháp kiểm kê cần được thiết kế phù hợp với đặc thù sản xuất và vận hành của cơ sở để đảm bảo tính chính xác và minh bạch.

2. Xác Định Nguồn Phát Thải

Các nguồn phát thải chính trong lĩnh vực năng lượng thường bao gồm:

• Phát thải từ đốt cháy nhiên liệu:
  • Trong sản xuất điện, lọc hóa dầu, và công nghiệp chế biến.
  • Trong giao thông vận tải (đường bộ, đường thủy, đường sắt, hàng không).
  • Trong các ngành khác như dân sinh và thương mại.
• Phát thải từ khai thác nhiên liệu hóa thạch:
  • Khai thác than.
  • Khai thác dầu và khí tự nhiên.

Việc xác định chính xác nguồn phát thải là bước quan trọng để thiết lập ranh giới và phạm vi kiểm kê.

3. Thu Thập Dữ Liệu

Dữ liệu chính là nền tảng để kiểm kê khí nhà kính chính xác. Quá trình này bao gồm:

• Dữ liệu hoạt động: Ghi nhận các thông tin như lượng nhiên liệu tiêu thụ (xăng, dầu diesel, khí tự nhiên, LPG, điện năng), sản lượng năng lượng sản xuất, và các chỉ số liên quan.
• Hệ số phát thải: Dựa trên các tài liệu do Việt Nam hoặc quốc tế công bố:
  • Bậc 1: Sử dụng hệ số phát thải mặc định từ IPCC (Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu).
  • Bậc 2: Áp dụng hệ số phát thải đặc trưng của quốc gia, phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Thu thập dữ liệu đầy đủ, chính xác sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo độ tin cậy trong các bước tiếp theo của quá trình kiểm kê.

4. Tính Toán Phát Thải

Dựa trên các dữ liệu thu thập được, doanh nghiệp thực hiện tính toán tổng lượng phát thải khí nhà kính từ các nguồn đã xác định. Quá trình này tuân theo các phương pháp kiểm kê tiêu chuẩn, sử dụng các biểu mẫu về:

• Số liệu hoạt động.
• Hệ số phát thải.
• Hệ số nóng lên toàn cầu (GWP) tương ứng cho từng loại khí.

Kết quả sẽ là cơ sở để đánh giá mức độ phát thải của cơ sở, đồng thời so sánh với các mục tiêu hoặc tiêu chuẩn phát thải.

5. Đánh Giá Độ Không Chắc Chắn

Trong quá trình kiểm kê khí nhà kính, việc đánh giá độ không chắc chắn là bước quan trọng nhằm đảm bảo kết quả đáng tin cậy. Đánh giá này bao gồm:

• Xác định độ không chắc chắn của dữ liệu hoạt động, hệ số phát thải và kết quả tính toán.
• Tổng hợp bảng độ không chắc chắn theo hướng dẫn từ IPCC 2006 và ISO 14064:2018, nhằm đo lường mức độ sai số và cải thiện quy trình.

Việc đánh giá này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các yếu tố tác động đến kết quả kiểm kê, từ đó có cơ sở để tối ưu hóa quy trình đo lường và quản lý phát thải.

6. Tìm Kiếm Cơ Hội Tiết Kiệm Năng Lượng và Giảm Phát Thải

Sau khi xác định được mức phát thải, doanh nghiệp có thể đề xuất và triển khai các biện pháp giảm thiểu, bao gồm:

• Áp dụng năng lượng tái tạo: Lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái hoặc điện gió tự dùng, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
• Cải thiện hiệu quả năng lượng (EE): Tối ưu hóa hệ thống chiếu sáng, máy nén khí, hoặc nâng cấp hệ thống làm mát để giảm tiêu thụ năng lượng.
• Chuyển đổi nhiên liệu: Sử dụng nhiên liệu ít phát thải hơn, phù hợp với tiêu chuẩn môi trường.

Những biện pháp này không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao hình ảnh doanh nghiệp trước đối tác quốc tế.

7. Xây Dựng Báo Cáo Kiểm Kê Khí Nhà Kính

Sau khi hoàn tất các bước thu thập dữ liệu, tính toán và đánh giá, doanh nghiệp cần xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính theo đúng quy định. Báo cáo cần:

• Được trình bày rõ ràng và minh bạch với đầy đủ thông tin về nguồn phát thải, phương pháp tính toán, và kết quả kiểm kê.
• Tuân thủ Mẫu số 06, Phụ lục II của Nghị định 06/2022/NĐ-CP, đảm bảo phù hợp với các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.

Báo cáo kiểm kê không chỉ là tài liệu pháp lý mà còn là cơ sở để doanh nghiệp thiết lập chiến lược giảm phát thải lâu dài, đồng thời đáp ứng yêu cầu từ các đối tác và thị trường quốc tế.

Lợi Ích Từ Kiểm Kê Khí Nhà Kính Đối Với Doanh Nghiệp

Kiểm kê KNK không chỉ là nghĩa vụ tuân thủ pháp luật mà còn mang lại nhiều lợi ích to lớn:

1. Tối ưu hóa chi phí: Giảm thiểu lãng phí năng lượng, tối ưu hóa quy trình sản xuất.
2. Đáp ứng yêu cầu đối tác: Xây dựng lòng tin với các đối tác quốc tế, tạo lợi thế cạnh tranh.
3. Hướng đến phát triển bền vững: Góp phần bảo vệ môi trường và xây dựng hình ảnh doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội.

Với các bước kiểm kê bài bản và sự hỗ trợ từ các công cụ công nghệ hiện đại, doanh nghiệp có thể chủ động quản lý phát thải, đáp ứng các tiêu chuẩn mới và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong dài hạn.

Kiểm kê khí nhà kính không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để doanh nghiệp chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên xanh.

Lựa chọn dịch vụ kiểm kê khí nhà kính uy tín, chất lượng

Hiện nay trên thị trường có nhiều đơn vị thực hiện kiểm kê khí nhà kính cho ngành năng lượng uy tín. Trong đó có các bên cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu, dịch vụ trọn gói, dịch vụ tư vấn. 

Để doanh nghiệp thực hiện kiểm kê khí nhà kính được đảm bảo chính xác và đúng tiến độ, các doanh nghiệp nên tham khảo và tìm hiểu thông tin về các dịch vụ được cung cấp, đảm bảo các bên có đầy đủ bằng cấp, kinh nghiệm và chuyên gia để có thể cung cấp dịch vụ chất lượng. 

Với nhu cầu kiểm kê khí nhà kính của ngành năng lượng ngày càng lớn trong năm 2025, EcoCheck đã và đang là một nền tảng công nghệ chuyên sâu về kiểm kê khí nhà kính được các doanh nghiệp xây dựng tin tưởng. 

Đến với EcoCheck, khách hàng sẽ nhận được sự đồng hành từ các chuyên gia trong lĩnh vực và được trải nghiệm trọn gói dịch vụ kiểm kê khí nhà kính:

• Đánh giá toàn bộ lượng phát thải khí nhà kính của doanh nghiệp.

• Xác định các nguồn phát thải chính.

• Xây dựng quy trình thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu từ nội bộ và nhà cung cấp.

• Hướng dẫn cách lựa chọn năm cơ sở.

• Hướng dẫn tính toán phát thải khí nhà kính.

• Lập phương án kỹ thuật, giải pháp giảm phát thải.

• Xây dựng kế hoạch dài hạn giảm phát thải -> lợi thế tiếp cận ưu đãi, chính sách hỗ trợ của nhà nước.

• Đào tạo từng bước nhân viên nắm rõ cách thu thập, đo lường, tính toán, làm báo cáo.

• Hỗ trợ kịp thời để doanh nghiệp không gặp khó khăn khi thực hiện các bước kiểm kê.

• Xây dựng quy trình tự động, dễ dàng báo cáo định kỳ.

• Tự chủ kiểm kê, không bị phụ thuộc bên thứ 3 khi đã nắm rõ cách thực hiện.

Nền tảng kiểm kê khí nhà kính.

Tại sao cần đội ngũ chuyên gia của EcoCheck tư vấn?

• Đảm bảo rằng báo cáo kiểm kê đạt các tiêu chuẩn chất lượng cần thiết trước khi nộp lên cơ quan chức năng.

• Tối giản các thủ tục không cần thiết, áp dụng công nghệ và phần mềm phù hợp để tối ưu hóa chi phí và thời gian cho những kỳ báo cáo tiếp theo.

• Đáp ứng tốt các yêu cầu kiểm tra hoặc giám sát từ cơ quan quản lý.

• Tiết kiệm chi phí vận hành và giảm thiểu rủi ro về pháp lý trong tương lai.

Hãy liên hệ EcoCheck để được tư vấn và tiến hàng kiểm kê khí nhà kính cho doanh nghiệp xây dựng ngay hôm nay!

THÔNG TIN LIÊN HỆ: 

Công ty TNHH Công nghệ BeevR

• Địa chỉ:

  • Văn phòng Hà Nội: 125 Hoàng Ngân, Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội

  • Hotline: 037.6869.366

• Email: connect@beevr.ai

• Website: https://ecocheck.ai/