Chi Phí Sản Xuất Thực Phẩm Ở ASEAN Có Thể Tăng Gần 60% Vì Mục Tiêu Net-Zero

Theo một báo cáo từ Oxford Economics, nếu các chính sách hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng carbon xuống mức zero (Net-Zero) được thực hiện đầy đủ, chi phí sản xuất thực phẩm ở các quốc gia Đông Nam Á có thể tăng từ 31% đến 59% vào năm 2050.

Việt Nam, một trong những quốc gia dễ bị tác động bởi biến đổi khí hậu, có thể chứng kiến mức tăng gần 52%, nằm trong nhóm có chi phí sản xuất thực phẩm tăng cao nhất khu vực.

Chi phí sản xuất thực phẩm ở ASEAN dự kiến tăng vì mục tiêu Net-Zero sẽ làm tăng chi phí năng lượng và lao động trong dài hạn. (Ảnh: Rappler)

Tác Động Của Net-Zero Đến Chi Phí Năng Lượng và Lao Động

Báo cáo của Oxford Economics, được công bố với sự hợp tác của Hiệp hội Ngành Công nghiệp Thực phẩm châu Á và Liên minh Thực phẩm và Đồ uống ASEAN (AFBA), nhấn mạnh rằng các chính sách Net-Zero sẽ làm tăng chi phí năng lượng và lao động – hai yếu tố cốt lõi trong sản xuất thực phẩm.

Để đạt được mục tiêu Net-Zero vào năm 2050, các quốc gia ASEAN buộc phải áp dụng những loại thuế và quy định nghiêm ngặt hơn về việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch – một lĩnh vực mà khu vực này vẫn còn phụ thuộc đáng kể. Điều này sẽ dẫn đến hóa đơn nhiên liệu, chi phí vận hành kho lạnh, và vận chuyển tăng cao. Kéo theo đó, giá thực phẩm tăng sẽ làm gia tăng chi phí sinh hoạt, khiến người lao động đòi hỏi mức lương cao hơn để bù đắp cho các chi phí ngày càng lớn.

Việt Nam và Indonesia: Những Quốc Gia Chịu Tác Động Mạnh Mẽ Nhất

Indonesia được dự báo sẽ là quốc gia chịu nhiều tác động nhất trong khu vực, với chi phí sản xuất thực phẩm có thể tăng gần 59% vào năm 2050, nếu không áp dụng thêm các biện pháp giảm nhẹ rủi ro. Việt Nam đứng thứ hai, với mức tăng gần 52%, tiếp theo là Malaysia, Thái Lan và Philippines, với mức tăng lần lượt là 38,9%, 31,8%, và 30,8%.

Ngoài tác động của chính sách Net-Zero, khu vực ASEAN còn phải đối mặt với những thách thức từ biến đổi khí hậu. Báo cáo cho biết, nếu nhiệt độ trung bình tăng thêm 1°C, giá thực phẩm tại năm thị trường lớn của ASEAN có thể tăng từ 0,96% đến 2,17%.

Philippines là quốc gia dễ bị tổn thương nhất trong kịch bản này, với giá thực phẩm dự kiến tăng tới 2,17% khi nhiệt độ tăng thêm 1°C, do thường xuyên chịu ảnh hưởng từ bão và điều kiện khí hậu khắc nghiệt. Indonesia xếp thứ hai, với mức tăng dự kiến là 2%, phản ánh sự phụ thuộc lớn của hệ thống nông nghiệp nước này vào các yếu tố thời tiết thuận lợi.

Đầu Tư Nước Ngoài – Chìa Khóa Chuyển Đổi Hệ Thống Sản Xuất Thực Phẩm

Theo báo cáo, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi hệ thống sản xuất thực phẩm tại ASEAN. Bằng cách hợp tác với các công ty quốc tế, các doanh nghiệp địa phương không chỉ tiếp cận được công nghệ tiên tiến mà còn học hỏi được những kiến thức về nông nghiệp thông minh, thích ứng với khí hậu.

Những mối quan hệ hợp tác này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và năng suất mà còn tăng khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp ASEAN trên thị trường toàn cầu. Ngoài ra, việc hợp tác với các công ty nước ngoài còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường lớn thông qua mạng lưới quốc tế, tạo điều kiện để đa dạng hóa xuất khẩu và thúc đẩy doanh thu.

Tuy nhiên, để tối ưu hóa lợi ích từ FDI, các quốc gia ASEAN cần cải thiện các chính sách liên quan đến quyền sở hữu nước ngoài, đảm bảo một môi trường cạnh tranh công bằng, đồng thời duy trì các cơ chế thương mại cởi mở.

Hỗ Trợ Từ Các Đối Tác Phát Triển Là Yếu Tố Quan Trọng

Báo cáo của Oxford Economics kêu gọi các đối tác phát triển đóng vai trò hỗ trợ ASEAN giảm thiểu rủi ro trong quá trình chuyển đổi sang Net-Zero. Các lĩnh vực cần đầu tư bao gồm:

• Nông nghiệp thích ứng với khí hậu: Ứng dụng các giải pháp công nghệ để nâng cao khả năng chịu đựng trước biến đổi khí hậu.
• Hệ thống quản lý nước: Đảm bảo nguồn nước ổn định cho nông nghiệp và sản xuất thực phẩm.
• Hệ thống cảnh báo sớm: Giúp các quốc gia đối phó hiệu quả hơn với các hiện tượng thời tiết cực đoan và thiên tai.

Ngoài ra, hỗ trợ tài chính và chuyên môn kỹ thuật từ các đối tác quốc tế cũng rất cần thiết để thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo, góp phần giảm chi phí sản xuất thực phẩm trong dài hạn.

Hội Nhập Kinh Tế Toàn Cầu và Tác Động Đối Với ASEAN

Lĩnh vực sản xuất thực phẩm tại ASEAN ngày càng gắn kết chặt chẽ hơn với mạng lưới sản xuất toàn cầu. Theo báo cáo, tỷ trọng nhập khẩu thực phẩm toàn cầu từ khu vực này đã tăng từ 6,6% vào năm 2000 lên 9,1% vào năm 2021.

Tuy nhiên, giá thực phẩm tăng cao tại ASEAN không chỉ là vấn đề của khu vực mà còn tạo ra hiệu ứng lan tỏa lên chi phí sinh hoạt trên toàn cầu. Báo cáo của Oxford Economics nhận định rằng, việc kiểm soát giá thực phẩm tại ASEAN có thể giúp giảm áp lực lạm phát không chỉ đối với các nền kinh tế trong khu vực mà còn đối với toàn thế giới.

Trong bối cảnh này, các biện pháp can thiệp nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi Net-Zero, kết hợp với việc giảm thiểu chi phí sản xuất thực phẩm, sẽ không chỉ đảm bảo an ninh lương thực cho ASEAN mà còn tạo ra tác động tích cực cho nền kinh tế toàn cầu.

Kết luận: Chi phí sản xuất thực phẩm tại ASEAN đang đứng trước những thách thức lớn trong bối cảnh chuyển đổi sang Net-Zero. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ đầu tư nước ngoài, các chính sách hợp lý và hành động phối hợp giữa các quốc gia, khu vực này có thể vượt qua khó khăn để hướng tới một hệ thống sản xuất bền vững và an toàn hơn trong tương lai.